คู่มือคำแนะนำ การติดตั้งบอลวาล์ว ทำอย่างไรให้อายุการใช้งานยาวนานที่สุด

การติดตั้งบอลวาล์ว (Ball Valve) เพื่อให้มีอายุการใช้งานที่ยาวนานมากที่สุด คุณภาพของตัวบอลวาล์วเองก็เป็นส่วนหนึ่ง ซึ่งผู้ติดตั้งต้องเข้าใจความเหมาะสมของประเภทบอลวาล์ว กับการใช้งานในจุดนั้น ๆ แต่นั่นไม่ใช่แค่ปัจจัยเดียว ยังมีในเรื่องของ “ขั้นตอนการติดตั้ง” อีกด้วย เพราะการติดตั้งที่ผิดวิธี อาจทำให้บอลวาล์วทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ หรืออาจเป็นปัญหาระหว่างการใช้งาน อาทิเช่น ปัญหารั่วซึม หรือ วาล์วเสื่อมสภาพก่อนเวลาอันควร บทความนี้เราจะมาแนะนำการติดตั้งที่ถูกต้อง จะมีวิธีการอย่างไรบ้าง ไปชมกันเลย !

การติดตั้งบอลวาล์วไม่ได้ “ยุ่งยาก” แต่ก็ควรทำให้ถูกวิธี

อาจเป็นเพราะบอลวาล์วถูกใช้งานกันทั่วไปตามครัวเรือน แม้จะไม่ได้เป็นช่างฝีมือที่เชี่ยวชาญมากนัก ก็สามารถซ่อมแซม หรือเปลี่ยนบอลวาล์วได้ด้วยตนเอง หมายความว่าการติดตั้งบอลวาล์วไม่ได้เป็นเรื่องยากแต่อย่างใด แต่ถ้าเป็นการใช้งานในโรงงานอุตสาหกรรม ถึงจะเป็นบอลวาล์วคล้าย ๆ กัน ทว่าขั้นตอนการติดตั้งจะมีรายละเอียดหลาย ๆ ส่วนที่เพิ่มเข้ามา โดยต้องพิจารณาทั้ง แรงดัน อุณหภูมิ ขนาดท่อ ความหนาของท่อ ชนิดของบอลวาล์ว และ วัสดุของบอลวาล์ว ทุกอย่างจะต้องอยู่ในการคำนวณทั้งหมด ไม่ใช่เรื่องที่จะมองข้ามได้แม้แต่นิดเดียว

สิ่งที่ควรทำความเข้าใจ ! ก่อนการติดตั้งบอลวาล์ว

• การติดตั้งบอลวาล์วต้องเลือกประเภทของวาล์วให้เหมาะสมกับของไหล โดยอิงจากคุณสมบัติของ Ball Valve และ คุณสมบัติของวัสดุ
• เลือกชนิดการเชื่อมต่อของ Ball Valve ให้เหมาะสม ถ้าเป็นท่อขนาดเล็ก แรงดันไม่สูงมากนัก สามารถใช้บอลวาล์วแบบ “เกลียว” ได้ ถ้าเป็นท่อขนาดใหญ่ แรงดันสูง เลือกแบบ “หน้าแปลน” จะเหมาะสมกว่า
• ก่อนติดตั้งต้องมั่นใจถึงทิศทางการไหลของ Ball Valve ที่ใช้งาน เพื่อป้องกันความยุ่งยากที่จะเกิดขึ้น หากมีการติดตั้งทิศทางของบอลวาล์วผิดจากที่ควรจะเป็น
• ในการติดตั้งบอลวาล์วควรคำนึงถึงตอนที่ต้องซ่อมบำรุง หากเลือกได้ควรติดเอาไว้ในบริเวณที่เข้าถึงง่าย ปลอดภัย ห่างไกลแรงสั่นสะเทือน ถ้าเลี่ยงไม่ได้ก็แนะนำให้ใช้วาล์วแบบมีหัวขับ

บอลวาล์ว แบบเกลียว กับ แบบหน้าแปลน ต่างกันอย่างไร ?

ในขั้นตอนของการติดตั้งบอลวาล์ว ส่วนเชื่อมต่อของวาล์วกับท่อเป็นส่วนที่สำคัญเป็นอย่างมาก เพราะถ้าไม่ทำให้ถูกวิธีบริเวณนี้จะเป็นจุดที่เกิดการรั่วซึมได้ง่ายในอนาคต โดยจุดเชื่อมต่อของ Ball Valve ที่พบได้บ่อย ๆ ก็จะแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ดังนี้

• บอลวาล์วแบบเกลียว

  บอลวาล์วแบบเกลียวก็จะเป็นบอลวาล์วที่เราคุ้นเคย บริเวณวาล์วจะมีลักษณะเป็น “เกลียว” สำหรับการเชื่อมต่อ โดยจะมีทั้งแบบ เกลียวนอก และ เกลียวใน ให้เลือกใช้งาน การติดตั้งจะค่อนข้างเรียบง่าย ใช้เพียงการขันเกลียวของ Ball Valve เข้าไปกับปลายท่อโดยตรง เหมาะกับระบบประปาหรือท่ออากาศ ที่แรงดันไม่สูงมากนัก คุณสมบัติเด่นคือ ราคาถูก น้ำหนักเบา หาซื้อได้ง่าย

• บอลวาล์วแบบหน้าแปลน

  ทางฝั่งของบอลวาล์วหน้าแปลน จะเป็น Ball Valve ที่มีขนาดใหญ่กว่าแบบเกลียวอย่างเห็นได้ชัด รวมถึงจะพบเฉพาะกับวัสดุที่มีความแข็งแรงสูง เนื่องจากต้องใช้ในงานในสภาพแวดล้อมที่เสี่ยงต่อ อุณหภูมิสูง แรงดันสูง และ ของไหลที่มีคุณสมบัติในการกัดกร่อนสูง การติดตั้งจะเป็นการใช้หน้าแปลนยึดเข้าด้วยกันด้วยน็อตอย่างแน่นหนา โดยมีปะเก็นวาล์วทำหน้าที่ป้องกันการรั่วไหล

แนะนำขั้นตอนการติดตั้งบอลวาล์วที่เหมาะสมที่สุด เพื่อการใช้งานในระยะยาว

สำหรับขั้นตอนการติดตั้งบอลวาล์ว อาจจะไม่ได้เหมือนกันทั้งหมด 100% เนื่องจากชนิดของวาล์วที่หลากหลาย รวมถึงประเภทการเชื่อมต่อที่มีทั้ง แบบเกลียว และ แบบหน้าแปลน แต่สำหรับคำแนะนำระหว่างการติดตั้งนั้นไม่ต่างกันมากนัก ซึ่งวิธีการติดตั้ง Ball Valve ที่เหมาะสม ก็จะมีดังต่อไปนี้

ขั้นตอนการติดตั้งบอลวาล์ว

1. เลือกชนิดของวาล์วให้เหมาะสมกับการติดตั้ง โดย แบบเกลียวใช้กับท่อขนาดเล็ก หรือ ระบบที่มีการถอดเปลี่ยนบ่อย ๆ และ แบบหน้าแปลนใช้กับท่อขนาดใหญ่ แรงดันสูง ต้องการความแข็งแรงเป็นพิเศษ
2. ตรวจสอบสิ่งสกปรกที่อยู่บริเวณปลายของท่อ รวมถึงตรวจสอบความสะอาดของวาล์วก่อนการนำมาติดตั้ง ว่ามีสิ่งแปลกปลอมติดอยู่ในวาล์วหรือไม่
   ติดตั้งวาล์วตามแนวที่คู่มือแนะนำ ซึ่ง Ball Valve บางรุ่นติดตั้งได้เฉพาะ แนวตั้ง หรือ แนวนอน เท่านั้น แต่ก็มีหลาย ๆ รุ่นที่ใช้ได้ทั้งสองแนว ต้องอ่านคู่มือให้ละเอียดก่อนลง
3. ติดตั้ง ในการติดตั้งต้องมั่นใจว่า เหลือระยะเพียงพอสำหรับการ เปิดวาล์ว หรือ ปิดวาล์ว ได้อย่างง่ายดาย หากเป็น Ball Valve ที่ใช้หัวขับ ก็ต้องมั่นใจว่ามีพื้นที่สำหรับการติดตั้งหัวขับ
4. ระหว่างขั้นตอนติดตั้ง Ball Valve ต้องมั่นใจว่าไม่ได้ใช้แรงมากเกินไป เพราะอาจทำให้วาล์วเสียหาย ไม่ว่าจะเป็นการหมุนเกลียวบอลวาล์วตึงเกินไป หรือการขันน็อตบริเวณหน้าแปลนมากเกินไปก็ตาม

ข้อควรระวังระหว่างการติดตั้งบอลวาล์ว

• หลีกเลี่ยงการติดตั้งบอลวาล์วในบริเวณที่มีเครื่องจักรขนาดใหญ่ หรือบริเวณที่มีแรงสั่นสะเทือนสูง เพราะอาจทำให้วาล์วคลายตัวจากแรงสั่นสะเทือน เสี่ยงต่อการรั่วซึมในบริเวณนั้น
• ตรวจสอบคุณภาพของบอลวาล์วก่อนติดตั้งเสมอ โดยเริ่มจากการตรวจด้วยตาเปล่า หากมีตำหนิ รอยบุบ บิดเบี้ยว รอยร้าว ไม่ควรนำมาใช้งาน เพราะจะมีปัญหารั่วซึมในภายหลัง
• สำหรับวาล์วที่มีการกำหนดทิศทางการไหลอย่างชัดเจน ควรติดตั้งในทิศทางที่ถูกต้องเท่านั้น ห้ามติดตั้งวาล์วกลับด้านโดยเด็ดขาด
• ในวาล์วที่ใช้ Seat Valve เป็นประเภทยาง หรือ PTFE หากเป็นระบบที่มีแรงดันสูง เมื่อติดตั้งแล้วอย่าเพิ่งเปิดใช้งานวาล์ว ควรรอให้ตัว Seat Valve เซ็ตตัวเสียก่อน เพื่อป้องกันไม่ให้มีการรั่วซึมเกิดขึ้น

บทส่งท้าย