เจาะลึกส่วนประกอบของ Safety Valve มีอะไรบ้าง ? แต่ละส่วนทำหน้าที่อะไร

ในเนื้อหาจากบทความก่อนหน้านี้ เราได้ทำความรู้จักกับบทบาทหน้าที่ของ Safety Valve ในหลาย ๆ แง่กันไปแล้ว แต่อาจจะยังไม่เคยได้ทำความเข้าใจกับส่วนประกอบของ Safety Valve กันมากนัก เพื่อให้ได้รู้จักกับเซฟตี้วาล์วให้มากขึ้น บทความนี้เราจะพาทุกคนมาเจาะลึกส่วนประกอบต่าง ๆ ของตัววาล์ว พร้อมบทบาทหน้าที่ ความสำคัญ การทำงาน รวมถึงเรื่องน่าสนใจที่เกี่ยวข้องในแต่ละส่วน โดยเนื้อหาที่น่าสนใจที่เราเตรียมมาให้ ก็จะมีดังต่อไปนี้

ส่วนประกอบพื้นฐานของ Safety Valve มีอะไรบ้าง ?

ถ้าจะให้เราอธิบายว่า ส่วนประกอบของ Safety Valve มีอะไรบ้าง ? เนื้อหาของบทความนี้คงจะยาวมากแน่ ๆ เพราะตัว Safety Valve เองก็มีอยู่หลายชนิด แต่ละชนิดก็จะมีชิ้นส่วนบางอย่างที่แตกต่างกันอยู่บ้าง เพราะฉะนั้นเราจะขออธิบายถึงเซฟตี้วาล์วที่เจอบ่อยที่สุดอย่าง Safety valve Spring Loaded หรือ “เซฟตี้วาล์วแบบสปริง” เพราะนอกจากจะเป็นเซฟตี้วาล์วที่พบเห็นได้บ่อยที่สุดแล้ว ส่วนประกอบต่าง ๆ ยังสามารถพบได้ในเซฟตี้วาล์วชนิดอื่น ๆ อีกด้วย ซึ่งส่วนประกอบหลักก็จะมีดังต่อไปนี้

• Valve Body

  เป็นชิ้นส่วนหลักของตัววาล์ว ทำหน้าที่เป็นโครงสร้างสำหรับให้ส่วนประกอบของ Safety Valve ประกอบเข้าด้วยกันจนกลายเป็นเซฟตี้วาล์วที่สมบูรณ์ อีกหนึ่งหน้าที่สำคัญคือการทำหน้าที่สำหรับการเป็นทางเข้าของแรงดัน และ เป็นทางออกของแรงดันส่วนเกิน วัสดุที่ใช้จะมุ่งเน้นไปที่ความแข็งแกร่งเป็นหลัก ที่พบบ่อยก็จะเป็น บอร์นซ์ , สแตนเลส และ ทองเหลือง

• Disc

  นี่คือชิ้นส่วนที่รับบทบาทเป็นเหมือนกับ “ประตู” ของ Safety Valve โดยจะอยู่บริเวณทางเข้าของแรงดัน ในสถานการณ์ปกติแล้ว Disc จะปิดสนิทเพื่อไม่ปล่อยให้มีแรงดันเล็ดลอดออกไป แต่เมื่อมีแรงดันในระบบที่สูงถึงค่าที่กำหนด แรงดันก็จะดันตัว Disc ให้ยกตัวขึ้นมา ทำให้วาล์วเปิดออก และ แรงดันก็จะถูกระบายออกไปในทิศทางที่กำหนด

• Seat

  Seat จะเป็นส่วนหนึ่งของ Disc โดยหน้าที่หลักของมันคือ “ป้องกันการรั่วซึม” เพราะ Discอาจจะยังมีช่องว่างเล็ก ๆ กับส่วนของ Valve Body จนทำให้เกิดการรั่วซึมได้ Seat จึงเป็นส่วนที่ทำให้วาล์วปิดผนึกได้อย่างสมบูรณ์แบบ วัสดุที่ใช้บางครั้งก็เป็น เทฟลอน , โพลิเมอร์ หรือ ทำจากโลหะ ในกรณีที่เป็นงานที่เผชิญกับแรงดันและความร้อนสูง

• Spring

  หัวใจหลักของ Safety Valve ส่วนใหญ่ ที่ขาดไปไม่ได้เลย ก็จะเป็น Spring บทบาทหลักของมันคือการ “กำหนดค่าแรงดัน” ในการใช้งานเซฟตี้วาล์ว จะต้องตั้งค่า Set pressure ให้เรียบร้อยเสียก่อน ซึ่งจะเป็นการตั้งค่าความตึงของส่วนสปริงของ Safety Valve หากแรงดันมากระทบกับ Disc ตามค่าที่ตั้งเอาไว้ สปริงก็จะเกิดการยุบตัว ส่งผลให้วาล์วเปิด และ ระบายแรงดันส่วนเกินออกไปนั่นเอง

• Nozzle

  Nozzle เป็นทางเข้าของแรงดันเข้าสู่ Safety Valve โดยบริเวณจะสัมผัสอยู่กับส่วน Disc บทบาทหน้าที่ก็ไม่มีอะไรยุ่งยาก เพียงแค่ปล่อยให้แรงดันไหลเข้ามา และถ้าแรงดันเกินจากค่า Set pressure ที่กำหนดเอาไว้ ส่วนของ Disc ก็จะยกขึ้น แล้วแรงดันก็จะถูกระบายออกไปยังทิศทางที่กำหนดเอาไว้ พร้อมกับมีการคำนวณขนาดทางเข้าเรียบร้อยแล้ว เพื่อกำหนดอัตราการระบายแรงดัน และ ป้องกันความปั่นป่วนของแรงดันในระบบ

• Adjusting Ring

  ส่วนประกอบหลักชิ้นสุดท้ายของ Safety Valve จะขอแนะนำเป็น Adjusting Ring ชิ้นส่วนที่สุดแสนจะสำคัญ เพราะมีบทบาทในส่วนของ “ควบคุมการเปิดปิดวาล์ว” โดยจะอยู่ระหว่างในส่วนของ Nozzle ในส่วนวาล์วขาเข้า และ ส่วนของ Disc โดยชิ้นส่วนนี้ใช้สำหรับการปรับว่าวาล์วจะเปิดปิดเมื่อไหร่ ด้วยการ ขันขึ้น และ ขันลง เพื่อให้การทำงานของ Safety Valve มีประสิทธิภาพ จะต้องมีการตั้งค่า Adjusting Ring ให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมมากที่สุด

ปัญหาที่พบบ่อย ๆ ในส่วนประกอบของ Safety Valve พร้อมวิธีแก้ไข

แน่นอนว่า เมื่อทำความรู้จักกับส่วนประกอบของ Safety Valve กันไปแล้ว ก็ต้องมาเข้าใจปัญหาที่มักจะพบจากส่วนประกอบต่าง ๆ กันบ้าง ซึ่ง Safety Valve เป็นสิ่งที่ไม่ควรมีข้อผิดพลาดเกิดขึ้นมาเลยแม้แต่นิดเดียว เพราะอาจทำให้เกิดความเสียหายอันใหญ่หลวงขึ้นมาได้ ดังนั้นควรต้องระวังปัญหาเหล่านี้ หากพบเจอต้องรีบแก้ไขโดยเร็วที่สุด

• Spring เสื่อมสภาพ การเกิดจากความล้าจากการทำงานอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้การเปิดปิดวาล์วทำได้ไม่ดีเท่าที่ควร อาจเกิดเร็วเกินไป หรือ เปิดช้าเกินไป กว่าค่าแรงดันที่กำหนดเอาไว้
• คราบตะกรันบน Valve Body เกิดจากคราบสกปรกที่เกาะบนตัววาล์ว หรือ เกิดจากปฏิกิริยาเคมี จากการใช้งานในจุดที่มีสารเคมีรุนแรง อาจทำให้การทำงานของวาล์วเกิดความขัดข้องได้
• เกิดการรั่วไหลบริเวณ Seat เกิดจากการเลือกใช้ชนิดของ Seat ที่ไม่เหมาะสม หรือ Seat ที่ใช้งานมานานจนหมดสภาพ ถ้าไม่รีบแก้ไขจะทำให้ระบบสูญเสียแรงดันคงที่ และ วาล์วทำงานไม่มีประสิทธิภาพ
• Disc สึกหรอ เกิดจากการใช้งานวาล์วติดต่อกันเป็นเวลานาน ๆ ในสภาวะที่แรงดันสูงอย่างต่อเนื่อง อาจทำให้เกิดการรั่วไหล และ การตอบสนองของวาล์วที่ช้าจนอาจก่อให้เกิดอันตราย

บทส่งท้าย